عسل را بهتر بشناسیم

در زبان پارسی انگبین و در زبان عربی عسل و در زبان انگلیسی هانی (honey) نامیده میشود.

عسل اکسیر ، والا و ارزشمندی است که در تمام طول تاریخ به عنوان یک غذای خوش طعم و یک داروی شفابخش مورد توجه بشر قرار گرفته است ، طوری که گذشتگان آن را مظهر پاکی و خلوص و همچنین نشانه قدرت و جوانمردی می دانستند، در یونان و روم باستان عسل را مظهر برکت ، نماد عشق و زیبایی دانسته و مصریان ، مالیات خود را بر اساس آن می پرداختند.

طبق تصویب‌نامه ۱۹۰۶ فدرال غذا و داروی آمریکا، عسل چنین تعریف شده‌است:

عسل، شهد و ماده مترشحه محتوی قند گیاهان است که توسط زنبور عسل جمع‌آوری شده، تغییر حالت داده و در شان عسل ذخیره می‌گردد.

عسل در زمانهای خیلی دور به طور طبیعی در لابه لای صخره ها و در جنگل ها وجود داشته ، ولی انسان تقریبا چهارهزار سال پیش به اصول کندوداری و پرورش عسل پرداخته است و این ماده مغذی در طی سالیان محفوظ مانده است. به گونه ای که دی مقبره فراعنه مصر ، کوزه های پر از عسل ، سالیان دراز باقی مانده و فاسد نشده است. این ماده با وجود شیرینی بسیار ، ترش نمیشود و کپک نمیزند.

برای تولید عسل ، زنبور عسل شهر گل های مختلف را جمع آوری کرده و آن را در کیسه داخلی مخصوص خود ذخیره  میکند. این موجود زیرک و شگفت برای تهیه یک کیلو عسل بایستی هزاران مرتبه روی گل ها بنشیند.

اخبار مربوط به عسل چون شهد ، شیرین و جاذب اند ! عسل زخم ها و جراحت ها را ضد عفونی میکند ، گلو درد را برطرف ساخته و آسم را التیام میبخشد.

در قرآن سوره ای بنام ” نحل ” مربوط به زنبور عسل و عسل است که اهمیت این ماده را نشان می دهد.

پزشکان کشورهای توسعه نیافته ، سال های سال عسل را برای ضدعفونی و پانسمان زخم مورد استفاده قرار می دادند، در سال ۱۹۷۰ یک جراح انگلیسی ، سایر همکارانش را با گفتن این مطلب که معمولا زخم های بیمارانش را پس ار عمل ، مستقیما با عسل می پوشاند شگفت زده کرد. او دریافته بود که زخم های پوشیده شده با عسل نسبت به زخم هایی که با آنتی بیوتیک درمان می شوند ، بسیار سریعتر بهبود می یابند و کمتر دچار عفونت های باکتریایی می شوند.

تحقیقات بعدی نشان داده که عسل حقیقا به اندازه ی آنتی بیوتیک معروف استرپتومایسین موثر است و بالاتر از آن این که  باکتری ها هیچ گاه نسبت به عسل مقاوم نمیشوند ، در حالی که این بلایی است که معمولا بر سر آنتی بیوتیک ها می آید.

عسل در درون بدن نیز کارایی دارد، خوردن عسل موجب کشته شدن باکتری های درود دستگاه گوارش که باعث ایجاد اسهال می شوند ، میگردد.

در طول تاریخ، مادران همیشه گلودرد را با عسل درمان کرده اند. آنچه آنها احیانا نمی دانستند این بود که دکتر رابرت هنکین Robert Henkin از مرکز پزشکی دانشگاه جرج تاون ، خاصیت ضد درد عسل را به علت تاثیر مقادیر بالای گلوکز و فروکتوزهای موجود در عسل بر روی مغز می داند که خود باعث تحریک مغزی و در نتیجه آزاد شدن مواد شیمیایی خاص از بین برنده ی درد می شود.

بسیاری از پژوهشگران معتقدند که عسل حاوی گرده می تواند آسم را تسکین دهد.

آنها تصور می کنند این عمل شاید مشابه کاری باشد که در مکانیسم حساسیت زدایی بر روی بیماران اعمال می شود و طی آن گرده های مختلف به فرد بیمار تزریق می گردد. یک پزشک آلمانی مدعی است تعدا حملات بیماری در کودکانی که از به نصف کاهش می یابد.

عسل خاصیت آنتی بیوتیک دارد و به طور ملایم خواب آور و کمی آرامش بخش است. برای رفع یبوست، تسریع التیام زخم ها ، جلوگیری از عفونت مفید است.

در عسل سه جزء بسیار مفید وجود دارد که برای تسریع التیام زخم اثر می کند.

۱٫دارای مقدار زیادری قند است که آب را از داخل زخم جذب می کند و محیط زخم را برای نقوذ باکتری نامساعد می سازد.

۲٫در اغلب عسل ها مقادیری آب اکسیژنه وجود دارد که برای ضدعفونی کردن زخم مفید است.

۳٫برخی عسل ها دارای ماده ی ضد باکتری به نام بره موم یا پروپولیس (Propolis) هستند.

خواص شفابخش عسل ، معمولا بسته به این که زنبور از چه نوع گل هایی استفاده کرده باشد ، متفاوت است. مثلا در نیوزلند عسل درمانی مخصوص بازار عرضه می شود که توسط زنبور های عسلی که از گل های خاصی در آن دیار تغذیه میکنند ، به دست می آید و این عسل دارای خاصیت التیام زخم معده است. و در آنجا معمول است که به بیمار ۴ بار در روز ، و هر بار یک قاشق مربا خوری ، از این عسل میدهند و اثر درمانی آن به طوری که آزمایش های پزشکان نشان میدهد ، صد در صد است.

عسل برای رفع یبوست نیز مفید است . زیرا دارای مقداری زیاد ، قند میوه است که برخی اوقات هضم نشده وارد روده ی بزرگ می شود و وقتی باکتری ها در روده ی بزرگ تخمیر را آغاز میکنند ، بنا به خاصیت اسموز ، آب را از طریق جداره ی روده ی بزرگ وارد روده ی بزرگ شده ، مدفوع را نرم و مرطوب می کند تا به سهولت دفع شود. تحقیقات نشان می دهد که در عسل متناسبا بیشتر از هر ماده ی غذایی دیگری قند میوه وجود دارد.

احتیاط : به کودکان زیر یک سال عسل داده نشود زیرا احتمال خطر بوتولیسم می رود.

البته اصالت و طبیعی بودن عسل ، احتمال مسمویت را به صفر می رساند.

خواص درمانگر عسل مبرای از اتهام به مسمومیت را رقم می زند.

ساختار بنیادین عسل از شهد گل و گیاهان دارویی و درمانگر است که به وسیله زنبور عسل پس از مکیدن شهد و غلظت بخشیدن و تغییر شکل آن ، آماده شده و به مثابه یک ماده غذایی لذیذ و سرشاراز عناصر معدنی و دیاستازها و ویتامین ها در اختیاد ادمیان قرار داده می شود.

دارو ها معمولا از مواد خوراکی مفید و گیاهان ساخته می شوند ، بقراط معتقد بود : غذای تو ، دوای شماست و دوای تو غذای شماست ، بنابراین ، غذا جانشین دواست و در اکسیر حیات عسل ، غذا و دوا هر دو نهفته است. دانشوران و حکیمان از عسل به عنوان غذا استفاده میکردند و چون گاهی نیز بیمار می شدند از عسل به عنوان دارو بهره میجستند.